Η μάχη της Χαλανδρίτσας έλαβε χώρα στις 26 Μαΐου του 1822, στη ομώνυμη κωμόπολη της Αχαΐας στον Δήμο Ερυμάνθου. Σε αυτή τη σύγκρουση, οι δυνάμεις των Ελλήνων υπό τους Δημήτριο Πλαπούτα, Γενναίο Κολοκοτρώνη και άλλους οπλαρχηγούς, αντιμετώπισαν τα τουρκικά στρατεύματα του Μεχμέτ Πασά. Η έκβαση της μάχης ήταν νικηφόρα για τους Έλληνες.
Στις 25 Ιανουαρίου, λίγο μετά τον θάνατο του Αλή Πασά των Ιωαννίνων, ο τουρκικός στρατός του Χουρσίτ μπορεί πλέον ελεύθερα να κατευθυνθεί προς την Πελοπόννησο και τη Στερεά Ελλάδα. Λίγο αργότερα ο τουρκικός στόλος κατέπλευσε στην Πάτρα και αποβίβασε 8.000-9.000 Τούρκους, ερχόμενους για πρώτη φορά από τη Μικρά Ασία, αρχηγός των οποίων ήταν ο Μεχμέτ Πασάς. Αυτόν τον στρατό θα αντιμετωπίσουν σε λίγο οι Έλληνες. Η κατάσταση ήταν γι’ αυτούς κρίσιμη.
Ο Ιωάννης (Γενναίος) Κολοκοτρώνης
Στο διάστημα που προηγήθηκε, στις 20 Ιανουαρίου, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης έφυγε από το στρατόπεδο της Κορίνθου και κατευθύνθηκε προς την Καρύταινα, για να συλλέξει στρατό με σκοπό να καταλήξει στην Πάτρα. Παρά τις αντιρρήσεις πολλών πολιτικών, ο επερχόμενος κίνδυνος δεν αφήνει περιθώρια λάθους, και έτσι με τη συνέλευση της Επιδαύρου ο Κολοκοτρώνης τίθεται αρχιστράτηγος της πολιορκίας των Πατρών.
Ύστερα από τον διορισμό του ο Κολοκοτρώνης, αφού ήρθε σε συμβιβασμό με τους Δεληγιανναίους, αποφασίζει να εγκαταλείψει την Καρύταινα. Στη συνέχεια, περνάει από τη Βυτίνα και κατευθύνεται προς την Πάτρα. Εκτός από τους άνδρες της Καρύταινας συγκέντρωσε άλλους 6.000. Πριν φτάσει ο ίδιος, διατάζει τον Δημήτριο Πλαπούτα να καταλάβει την καίρια θέση στο Σαραβάλι, τον Κωνσταντίνο Πετμεζά στον Παλαιόπυργο και τον Γενναίο Κολοκοτρώνη στην Οβρυά, θέσεις και περιοχές που βρίσκονταν κοντά στην Πάτρα.
Ο Δημήτριος Πλαπούτας
Ο πολυάριθμος ανατολικός τουρκικός στρατός στις 26 Φεβρουαρίου βγαίνει από την πόλη με σκοπό να επιδοθεί σε λαφυραγωγία. Από αυτό το σώμα περίπου 2.000 άνδρες κατευθύνονται προς τη Χαλανδρίτσα. Οι Πατρινοί και οι Κουμανιώτες, οι οποίοι κατείχαν αυτή τη θέση, υποχρεώνονται να την εγκαταλείψουν, αφήνοντας έτσι τελικά τους Τούρκους ανενόχλητους να λεηλατούν την περιοχή.
Στον γυρισμό προς την Πάτρα όμως έρχονται αντιμέτωποι με τον Γενναίο, τον Πετμεζά (800 άνδρες), τον Απόστολο Κολοκοτρώνη, τον Πλαπούτα (1.500 άνδρες)· οι Έλληνες οπλαρχηγοί συσπειρώνονται για να αντιμετωπίσουν τον κοινό κίνδυνο. Οι Έλληνες παρά την αριθμητική υπεροχή των Τούρκων, τη χρήση οθωμανικών πολυβόλων και την έλευση τουρκικού βοηθητικού σώματος από τα Τσουκαλά, κατάφεραν να τρέψουν τους αντιπάλους τους σε φυγή.
Τουρκικές απώλειες & η σημασία της μάχης
Η μάχη της Χαλανδρίτσας εκτυλίχθηκε σε πραγματική καταστροφή για τους Τούρκους. Πάνω από 300 στρατιώτες έπεσαν νεκροί, ενώ πολλοί επίσης τραυματίστηκαν. Οι Έλληνες, έχασαν μόνο 20 πολεμιστές. Η σημασία της μάχης για τους Έλληνες, όμως, δεν εντοπίζεται μόνο στις μεγάλες απώλειες που κατάφεραν στους αντιπάλους τους. Με τη νίκη τους αυτή εναντίον των ανατολιτών Τούρκων, των Κακλαμάνων, όπως τους αποκαλούσαν περιφρονητικά, άνοιξε ο δρόμος για την εκδίωξη των τουρκικών στρατευμάτων από την περιοχή.
*Πληροφορίες από wikipedia