Οι αυξήσεις στο κόστος παραγωγής αγροτιοκών προϊόντων προκαλούν ακρίβεια και ανατιμήσεις σε προϊόντα όπως το ελαιόλαδο και οι πατάτες
Σύμφωνα με έρευνα για την ακρίβεια που διενήργησε ο «Ελεύθερος Τύπος», αξιοποιώντας τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για το δείκτη Εισροών-Εκροών στον κλάδο της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, δείχνει ότι την τελευταία διετία (Νοέμβριος 2021- Νοέμβριος 2023) η αύξηση του κόστους παραγωγής οφείλεται κατά κύριο λόγο στα λιπάσματα, οι τιμές των οποίων εκτινάχθηκαν κατά 32% και στα μηχανήματα καλλιέργειας (+26,3%). Ακολουθεί το κόστος της συντήρησης και κατασκευής κτιριακών εγκαταστάσεων, αλλά και του μηχανολογικού εξοπλισμού και εγκαταστάσεων, το οποίο ανέβηκε κατά 22% και 19% αντίστοιχα.
Και μπορεί οι αυξήσεις στο κόστος παραγωγής να αγγίζουν στη διετία έως και το 32%, ωστόσο στα προϊόντα ήταν ακόμα και πενταπλάσιες, με την κούρσα των ανατιμήσεων να οδηγεί το ελαιόλαδο. Αναλυτικά, την περίοδο Νοεμβρίου 2021- Νοεμβρίου 2023, η τιμή του ελαιόλαδου εκτινάχθηκε κατά 145,6%, της πατάτας και των σπόρων κατά 34,6% και των ζωικών προϊόντων κατά 30,7%. Με τον γενικό δείκτη εκροών να ανεβαίνει κατά 24%, οι τιμές στα προϊόντα φυτικής παραγωγής αυξήθηκαν κατά 23,3% και της ζωικής κατά 29,5%.
Στη φυτική παραγωγή, ακριβότερα κατά 29% πωλούνται τα κτηνοτροφικά φυτά, τα λαχανικά και τα κηπευτικά, κατά 15,6% τα φρούτα και κατά 14% το κρασί, ενώ σε ό,τι αφορά στη ζωική παραγωγή τα κρέατα έχουν ανατιμηθεί σε διάστημα δύο ετών κατά 28,7%.
Οι ανατιμήσεις αυτές προέρχονται κυρίως από την περίοδο 2021-2022, καθώς ναι μεν την επόμενη χρονιά οι τιμές συνέχισαν να αυξάνονται, αλλά με πολύ μικρότερο ρυθμό, της τάξεως του 4%.
Επιβάρυνση στα μηχανήματα και τον εξοπλισμό
Γενικότερα, τα έξοδα για το σχηματισμό πάγιου κεφαλαίου παρουσίασαν μεγαλύτερη άνοδο (+17,2%) από τα αναλώσιμα μέσα (+15,8%). Στην πρώτη κατηγορία, σημαντική ήταν η επιβάρυνση για τους αγρότες από τις αυξήσεις στα γεωργικά μηχανήματα και τον εξοπλισμό (+17,6%), στα τρακτέρ (15,5%) και στα γεωργικά κτίρια (+14,6%). Σε ό,τι αφορά στα αναλώσιμα, τις μεγαλύτερες ανατιμήσεις παρουσίασαν, πέρα από τα λιπάσματα, η ενέργεια και τα λιπαντικά με +16,3%, οι ζωοτροφές με +12,6%, τα γεωργικά φάρμακα με +12,5%, οι σπόροι με +10,3% και τα κτηνιατρικά φάρμακα με +10%.
Αξίζει, ωστόσο, να επισημανθεί ότι την περίοδο 2021-2022 οι αυξήσεις στις υποκατηγορίες του κόστους παραγωγής ήταν πολύ μεγαλύτερες, ωστόσο τους τελευταίους μήνες ακολουθούν μια πορεία αποκλιμάκωσης, κλείνοντας έτσι την «ψαλίδα». Ειδικότερα, οι τιμές των λιπασμάτων τον Νοέμβριο του 2023 υποχώρησαν κατά 15,2% σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2022, της ενέργειας και των λιπαντικών κατά 10,6% και των ζωοτροφών κατά 8,7%. Συνολικά, το κόστος για αναλώσιμα μέσα κατά την περίοδο αυτή περιορίστηκε κατά 5,2%, παρά το γεγονός ότι οι τιμές για το σχηματισμό πάγιου κεφαλαίου αυξήθηκαν σε χαμηλό μονοψήφιο ποσοστό κατά 4%.